Czy można sprzedać środek trwały w trakcie zawieszenia firmy?

Zawieszenie działalności gospodarczej nie oznacza całkowitego wyłączenia przedsiębiorcy z życia gospodarczego.

Przepisy prawa, w szczególności ustawa Prawo przedsiębiorców, dają osobom prowadzącym JDG możliwość dokonywania określonych czynności również w czasie zawieszenia firmy.

Jedną z takich czynności jest sprzedaż środka trwałego.

Wyjaśniamy jakie są zasady sprzedaży środka trwałego w trakcie zawieszenia firmy i w jaki sposób rozlicza się przychód osiągnięty z tej sprzedaży.

Zawieszenie firmy a sprzedaż środka trwałego

Decydując się na zawieszenie działalności gospodarczej, przedsiębiorca musi mieć na uwadze że w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przy czym w interpretacji indywidualnej sygn. 0114-KDIP1-3.4012.6.2024.4.JG z dnia 20.02.2024 roku Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyjaśnił, że zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przez podatnika.

Podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności.

Zgłoszenie zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zatem ustania bytu przedsiębiorcy, a jedynie przerwę w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Zatem, przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności gospodarczej ma m.in. prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby podczas zawieszenia firmy sprzedać środek trwały lub wyposażenie, co wynika wprost z art. 25 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Zgodnie z tym przepisem w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie.

Pomimo zawieszonej działalności gospodarczej można zatem sprzedaż np. samochód, komputer, telefon czy inne urządzenia i maszyny wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej wprowadzone do ewidencji środków trwałych lub stanowiące wyposażenie w firmie.

Prawo do sprzedaży środków trwałych i wyposażenia podczas zawieszenia działalności gospodarczej przysługuje przedsiębiorcy przez cały okres zawieszenia, niezależnie od jego długości.

Nie ma przy tym znaczenia forma opodatkowania działalności, sprzedaż środka trwałego w trakcie zawieszonej działalności jest dostępna zarówno dla podatników rozliczających się według skali podatkowej, podatkiem liniowym, jak i ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Sprzedaż środka trwałego powinna zostać odpowiednio udokumentowana poprzez wystawienie faktury VAT, faktury ze stawką „zw” albo rachunku, co uzależnione jest od tego czy przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT oraz czy sprzedaż określonego składnika majątku podlega opodatkowaniu VAT czy też korzysta ze zwolnienia z VAT.

W jaki sposób rozliczyć sprzedaż środka trwałego podczas zawieszenia firmy w PKPiR?

Podatkową Księgę Przychodów i Rozchodów (PKPiR) prowadzą przedsiębiorcy wpisani do CEIDG, dla których formą opodatkowania jest skala podatkowa lub podatek liniowy.

Podatnicy Ci ustalają podstawę opodatkowania w oparciu o osiągnięte przychody, pomniejszone o koszty ich uzyskania.

Sprzedaż składnika majątku wprowadzonego do ewidencji środków trwałych i wykorzystywanego w działalności gospodarczej, stanowi przychód z tej działalności.

Także sprzedaż środka trwałego dokonana w trakcie zawieszenia firmy powoduje powstanie przychodu z działalności gospodarczej. W przypadku podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów przychód ten należy wykazać w kolumnie 8 PKPiR jako pozostałe przychody, natomiast koszt uzyskania przychodu – czyli niezamortyzowaną wartość początkową środka trwałego ujmuje się w kolumnie 13 jako pozostałe wydatki.

Jeżeli środek trwały został całkowicie zamortyzowany, to w PKPiR wykazuje się tylko przychód uzyskany ze sprzedaży.

W przypadku środków trwałych kosztem jest bowiem ich wartość początkowa, pomniejszona o dokonane odpisy amortyzacyjne.

Podczas zawieszenia działalności gospodarczej, przedsiębiorca będący osobą fizyczną i rozliczający się według skali podatkowej lub podatkiem liniowym nie jest zobowiązany do opłacania zaliczek na PIT.

Brak takiego obowiązku występuje niezależnie od tego, czy w okresie zawieszenia firmy zostanie osiągnięty przychód na przykład ze sprzedaży środka trwałego.

Należy przy tym podkreślić, że zwolnienie z obowiązku wpłacania zaliczek na PIT w okresie zawieszenia działalności, nie oznacza jednak zwolnienia z obowiązku złożenia zeznania rocznego za dany rok.

PIT roczny (PIT-36 lub PIT-36L) składa się niezależnie od tego czy działalność była zawieszona przez cały rok czy tylko przez część roku podatkowego i bez względu na to, czy podatnik uzyskał w danym roku jakikolwiek przychód z działalności.

Rozliczenie podatku dochodowego z tytułu sprzedaży środka trwałego w okresie zawieszenia działalności gospodarczej zależy od tego, czy w roku podatkowym, w którym doszło do sprzedaży środka trwałego nastąpiło wznowienie działalności, czy też działalność pozostała zawieszona do końca tego roku.

W pierwszym przypadku, gdy działalność gospodarcza zostaje wznowiona jeszcze w tym samym roku podatkowym, w którym dokonano sprzedaży środka trwałego, dochód ze sprzedaży składnika majątku należy wykazać w zaliczce na podatek dochodowy za miesiąc, w którym dokonano odwieszenia.

W drugim przypadku, jeśli przedsiębiorca nie wznowi działalności do końca roku podatkowego, to wykazanie dochodu uzyskanego ze sprzedaży środka trwałego następuje w zeznaniu rocznym, składanym po zakończeniu roku za dany rok podatkowy.

Tym samym dla celów rozliczenia dochodu ze sprzedaży środka trwałego dokonanego podczas zawieszenia działalności gospodarczej, kluczowe znaczenie ma miesiąc wznowienia wykonywania działalności gospodarczej, a nie sam moment sprzedaży składnika majątku.

Jeśli przedsiębiorca sprzeda środek trwały np. w marcu (w trakcie zawieszenia działalności), ale odwiesi działalność dopiero w listopadzie tego samego roku, dochód ze sprzedaży uwzględnia w zaliczce na podatek dochodowy za listopad, czyli za pierwszy miesiąc wznowienia działalności.

Natomiast jeśli do końca roku działalność pozostaje zawieszona, to rozliczenie podatku następuje dopiero w rocznym zeznaniu podatkowym – bez wcześniejszego obowiązku wpłacania zaliczki na podatek dochodowy.

Należy przy tym mieć na uwadze, że odroczony termin rozliczenia dochodu ze sprzedaży środka trwałego dokonanego w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku prowadzenia ewidencji podatkowej, czyli bieżącego ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w PKPiR.

Obowiązujące przepisy nie przewidują w tym wypadku odrębnych regulacji, co oznacza że przychód ze sprzedaży środka trwałego i ewentualny koszt w postaci niezamortyzowanej części środka trwałego ujmowany jest w PKPiR w dacie uzyskania przychodu ze sprzedaży składnika majątku.

Sprzedaż środka w trakcie zawieszenia działalności a ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Przedsiębiorcy, którzy jako formę opodatkowania wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych prowadzą ewidencję przychodów, a ich podstawa opodatkowania jest ustalana w oparciu i osiągnięty przychód, bez możliwości pomniejszenia go o poniesione koszty.

Sprzedaż środka trwałego w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej, stanowi dla ryczałtowców przychód z działalności gospodarczej.

Przy czym należy podkreślić że w przypadku ryczałtu nie ma możliwości uwzględnienia w rozliczeniu kosztów uzyskania przychodu, takich jak niezamortyzowana wartość pojazdu.

Ryczałtowcy mają zatem obowiązek opodatkowania przychodu ze sprzedaży środka trwałego w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej, który wykazuje się w ewidencji przychodów.

W przypadku sprzedaży ruchomości, jak np. samochód, stawka ryczałtu wynosi 3%, natomiast w razie sprzedaży nieruchomości obowiązuje 10% stawka ryczałtu.

Sprzedaż środka trwałego w trakcie zawieszenia działalności na gruncie podatku VAT

W przypadku czynnych podatników VAT, sprzedaż środka trwałego podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zawieszenie prowadzenia działalności nie wpływa na status podatnika VAT, co oznacza, że przedsiębiorca opodatkowuje podatkiem VAT sprzedaż środka trwałego na zasadach ogólnych i musi rozliczyć sprzedaż środka trwałego w pliku JPK_V7 za okres, w którym ta transakcja miała miejsce.

Zgodnie z art. 99 ust. 7a ustawy o VAT w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy.

Wyjątki od tej zasady wskazane zostały w ust. 7b i dotyczą następujących sytuacji:  

• podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
• podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary – w zakresie których są podatnikiem;
• okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego;
• okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

Zwolnienie z obowiązku składnia deklaracji JPK_V7 nie dotyczy zatem w szczególności sytuacji, gdy podatnik  jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

W konsekwencji, sprzedaż środka trwałego w trakcie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej powoduje konieczność złożenia pliku JPK_V7 za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy od tej transakcji.

Podsumowując, sprzedaż środka trwałego w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej jest dopuszczalna i w pełni legalna. Wiąże się jednak z koniecznością dopełnienia obowiązków ewidencyjnych, podatkowych i dokumentacyjnych.

Przedsiębiorca powinien pamiętać o prawidłowym udokumentowaniu transakcji, ujęciu jej w prowadzonej ewidencji, złożeniu pliku JPK_VAT, jeśli jest czynnym podatnikiem, oraz o rozliczeniu podatku dochodowego w odpowiednim terminie — albo w zaliczce po odwieszeniu działalności, albo w rocznym zeznaniu podatkowym, jeśli zawieszenie trwało do końca roku.

Artykuł przygotowany przez naszą specjalistkę Karolinę Szopa