Czy sprzedaż za symboliczną złotówkę jest zgodna z prawem?

Czy sprzedaż za symboliczną złotówkę jest zgodna z prawem? Sprawdź, co mówią przepisy.

Czy sprzedaż towaru poniżej jego wartości jest legalna

Przepisy nie narzucają przedsiębiorcom polityki cenowej. W związku z tym firmy mogą dowolnie kształtować ceny sprzedawanych produktów. Jednak trzeba mieć na uwadze ekonomiczną racjonalność takiego działania. Sprzedaż za symboliczną złotówkę nie może być próbą obejścia prawa i uchylenia się od opodatkowania takiej transakcji.

Sprzedaż towaru poniżej jego wartości może być elementem akcji promocyjnej czy strategii marketingowej przedsiębiorstwa.

Ma to na celu zwiększenie liczby klientów, a zarazem zachęcenie ich do zakupu innych towarów i usług znajdujących się w asortymencie firmy organizującej promocję.

Takie działanie musi być racjonalne i mieć ekonomiczne uzasadnienie. W przeciwnym wypadku organy skarbowe mogą zakwestionować zasadność takiego sposobu postępowania i naliczyć podatek VAT od rynkowej wartości sprzedaży.

Innym przykładem sprzedaży towaru poniżej jego wartości jest sprzedaż artykułów spożywczych, którym kończy się termin przydatności do spożycia.

W tej sytuacji przedsiębiorca może zadecydować o sprzedaży takich produktów zupełnie bez marży, a nawet sporo poniżej ceny nabycia. Jeśli takich towarów nie uda się sprzedać przed upływem ich terminu ważności, to będą musiały być zutylizowane. Będzie to stratą dla przedsiębiorcy. Dlatego próba wcześniejszej sprzedaży, nawet poniżej wartości rynkowej, jest ekonomicznie uzasadniona.

Podatek VAT przy sprzedaży za 1 zł

W przypadku sprzedaży za symboliczną złotówkę przedsiębiorca ma obowiązek odprowadzić podatek VAT od wartości sprzedanych towarów lub usług uwidocznionych na paragonie czy fakturze. Ma przy tym prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków, jakie poniósł w związku z nabyciem takiego towaru lub usługi.

Z tego względu, że występuje tu spora różnica w wartości podatku VAT pomiędzy kupnem a sprzedażą, sprzedaż promocyjna musi być racjonalna z ekonomicznego punktu widzenia.

W przeciwnym razie organy skarbowe mogą stwierdzić, że sprzedaż po takiej cenie nie miała uzasadnienia. W tym wypadku skarbówka może na podstawie cen rynkowych sama ustalić wartość podatku należnego od takiej sprzedaży.

W celu udowodnienia racjonalności działania przedsiębiorcy bardzo przydaje się regulamin promocji. Mogą być w nim określone warunki, jakie musi spełnić klient, żeby być uprawnionym do zakupu towaru w promocyjnej cenie, która jest sporo niższa od ceny rynkowej.

Taki dokument może też określać do kogo skierowana jest akcja promocyjna dotycząca sprzedaży za symboliczną złotówkę oraz jak długo będzie obowiązywać.

Można tu wyznaczyć ramy czasowe. Często spotykane jest też zastrzeżenie „do wyczerpania zapasów”. To wszystko świadczy o racjonalnym podejściu przedsiębiorcy do akcji promocyjnej.

Sprzedaż promocyjna a podatek dochodowy

Przy sprzedaży za symboliczną cenę przychodem przedsiębiorcy jest kwotą, jaką uzyskał ze sprzedaży promocyjnych produktów. Natomiast kosztem jest cała wartość zakupu towarów przeznaczonych do sprzedaży promocyjnej. Z tego względu może zdarzyć się sytuacja, w której wystąpi spora dysproporcja pomiędzy ceną zakupu a ceną sprzedaży.

Przykładowo przedsiębiorca może nabyć 100 sztuk jakiegoś towaru, który kosztuje 100 zł za sztukę. Koszt jaki poniósł to 10.000 zł. Jeśli przeznaczy ten towar do promocyjnej sprzedaży po 1 zł za sztukę, to jego przychód przy sprzedaży wszystkich zapasów towaru promocyjnego będzie wynosił 100 zł. Z punktu widzenia podatku dochodowego sprzedawca będzie miał stratę w wysokości 99 zł za każdą sprzedaną sztukę towaru promocyjnego.

Oczywiście sprzedający może ustalić dodatkowe warunki, jak na przykład prawo do zakupu jednej sztuki towaru promocyjnego za 1 zł dopiero wtedy, gdy wartość zakupów klienta przekroczy 500 zł. Takie założenia uwiarygadniają racjonalność sprzedaży promocyjnej, przez co urząd skarbowy nie może stwierdzić, że taka sprzedaż miała na celu jedynie obejście przepisów podatkowych czy uchylenie się od opodatkowania.

Kiedy skarbówka może kwestionować sprzedaż promocyjną za 1 zł

W niektórych przypadkach sprzedaż za symboliczną kwotę może być powodem do działań urzędu skarbowego, który sam określi podstawę opodatkowania. Takie uprawnienia dla organów skarbowych przewidziano w art. 32 ustawy o VAT. Mowa tam o podmiotach powiązanych.

W przypadku transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, może okazać się, że powiązania te miały wpływ na ustalenie wysokości ceny danego towaru lub usługi. W takiej sytuacji organ podatkowy ma prawo określić wartość takiego towaru lub usługi według cen rynkowych. Ustalona w ten sposób wartość będzie podstawą do opodatkowania podatkiem VAT.

Podmioty powiązane to takie, w których jeden podmiot wywiera wpływ na co najmniej jeden inny podmiot. Powiązania dotyczą również małżonków oraz krewnych lub powinowatych do drugiego stopnia osób fizycznych, które wywierają wpływ na inny podmiot. Innym rodzajem powiązań wymienionych w przepisach są powiązania osobowe pomiędzy spółkami a ich wspólnikami.

Co ważne, w ustawie o VAT wymieniono powiązania wynikające ze stosunku pracy. Z tego względu przy niektórych promocjach występuje ograniczenie dotyczące pracowników firmy. Zdarza się, że regulamin promocji wyłącza możliwość skorzystania z niej przez zatrudnionych w danej firmie. Co prawda promocja może być skierowana do wszystkich klientów.

Jednak gdyby organy skarbowe stwierdziły, że istniało powiązanie między promocyjną ceną a stosunkiem pracy, to mogłyby nakazać przedsiębiorcy odprowadzić VAT nie od ceny promocyjnej, ale od wartości rynkowej danych towarów lub usług.

Gratisy a sprzedaż za symboliczną złotówkę

W przeszłości był czas, w którym przedsiębiorcy w celach promocyjnych bardzo chętnie rozdawali gratisy swoim klientom. Jednak nowelizacja ustawy o VAT z 2011 roku spowodowała, że taki sposób postępowania stał się nieopłacalny pod względem podatkowym.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami przedsiębiorca, który przekazuje nieodpłatnie swoim klientom pełnowartościowe towary, dokonuje darowizny, od której trzeba odprowadzić podatek VAT.

Nie dotyczy to jedynie próbek i towarów niskiej wartości, czyli popularnych gadżetów reklamowych.

W ustawie o VAT znajduje się definicja towaru małej wartości. W przypadku prowadzenia ewidencji pozwalającej ustalić tożsamość osób, którym przekazano towary, wartość takich towarów przekazanych jednej osobie nie może przekroczyć 100 zł w roku podatkowym. Natomiast jeśli ewidencja nie jest prowadzona, to wartość pojedynczego towaru nie może przekroczyć 20 zł.

W przypadku towarów sprzedawanych za symboliczną złotówkę nie ma takich ograniczeń. Z tego powodu w wielu sklepach powszechne są promocje, w których przy zakupie odpowiedniej ilość towarów kolejny produkt sprzedawany jest nawet za 1 grosz.

Księgowanie sprzedaży promocyjnej

Księgowanie przychodów ze sprzedaży towarów i usług wycenionych na symboliczną złotówkę nie różni się od księgowania zwykłej sprzedaży.

W przypadku Książki Przychodów i Rozchodów (KPiR) wartość takiej sprzedaży zapisywana jest w kolumnie 7, w której ewidencjonuje się wartość sprzedanych towarów i usług. Zapisów dokonuje się według wartości wystawionych faktur lub raportów miesięcznych z kasy fiskalnej.

Natomiast jeśli sprzedaż jest księgowana w firmie, która stosuje pełne księgi rachunkowe, wartość takiej sprzedaży musi być zaewidencjonowana na odpowiednim koncie księgowym. Tutaj znaczenie ma to, czy towar sprzedany w cenie promocyjnej został wyprodukowany przez przedsiębiorcę, czy też został zakupiony w celu odsprzedaży.

W przypadku księgowania sprzedaży wytworzonych produktów wartość takiej sprzedaży zapisuje się na koncie „Sprzedaż produktów i usług” w Zespole 7 – Przychody i koszty. Natomiast jeśli w cenie promocyjnej sprzedawane są towary, to taka sprzedaż powinna być księgowana na koncie „Sprzedaż towarów i materiałów”, które również znajduje się w Zespole 7.

Co ważne, 360 Księgowość umożliwia księgowanie online zarówno dla firm, które korzystają z KPiR, jak i dla tych, które prowadzą pełną księgowość. Jeśli chcesz sprawdzić, jak proste jest korzystanie z tego programu, to już dziś możesz zrejestrować darmowe konto, które obejmuje pełen zakres funkcjonalności programu.

Artykuł przygotowany przez specjalistę Jakuba Chmieleckiego