Czynny żal – wzór z omówieniem

Prowadzenie działalności gospodarczej bywa zawiłe, tym bardziej jeżeli oprócz firmy przedsiębiorca ma na głowie również prowadzenie księgowości.

Mnogość obowiązków i związanych z nimi terminów może czasami przytłoczyć. Można wówczas przeoczyć któreś zobowiązanie i nie złożyć deklaracji czy nie opłacić podatku w terminie.

Jeżeli już do tego dojdzie, lepiej nie czekać z założonymi rękami i liczyć, że fiskus nie zauważy. Zauważy na pewno. Jeżeli jednak organ nie wezwał jeszcze podatnika do wykonania określonego obowiązku, ten ma szansę się uratować poprzez czynny żal. Co to jest i jak to działa?

Czynny żal – czyli zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego

Czynny żal to nic innego jak zawiadomienie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o popełnieniu czynu zabronionego przez podatnika.

To taki „donos” na samego siebie wraz z wnioskiem o odstąpienie od nałożenia kary administracyjnej.

Instytucja czynnego żalu została uregulowana w art. 16 § 1 KKS. Jak mówi przepis – nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Warunki odstąpienia od kary

Samo zawiadomienie organu o popełnieniu czynu zabronionego to nie wszystko. Ustawa stawia dodatkowe warunki, których spełnienie warunkuje to czy urząd skarbowy będzie mógł odstąpić od wymierzenia kary.

Przede wszystkim czynny żal będzie miał zastosowanie jedynie jeśli wobec podatnika nie zostały jeszcze rozpoczęte procedury mające na celu wyegzekwowanie wierzytelności.

Jeżeli zatem podatnik otrzyma już wezwanie z urzędu skarbowego do wypełnienia określonego obowiązku, np. opłacenia podatku czy przesłania deklaracji, na czynny żal będzie już za późno.

Ustawa wskazuje jasno, iż zawiadomienie podatnika zostanie uznane za bezskuteczne, jeżeli zostało złożone:

• w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego;
• po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.

Kolejnym warunkiem jest wypełnienie obowiązku skarbowego, przez który podatnik musiał się ratować czynnym żalem.

Po rozpatrzeniu pisma, organ wskaże podatnikowi termin na uiszczenie uszczuplonej wymagalnej należności publicznoprawnej. Zazwyczaj jest to 7 dni. Niedopełnienie powyższego w wyznaczonym terminie poskutkuje tym, iż karalność czynu objętego zawiadomieniem nie zostanie wyłączona.

Są również wymogi dotyczące samego pisma.

Podatnik musi bowiem zawrzeć w jego treści, oprócz wskazania samego czynu zabronionego, również okoliczności, jakie miały wpływ na niedopełnienie obowiązku podatkowego, a także osoby, z którymi współdziałał przy popełnieniu danego czynu.

Zmniejsz ilość popełnianych błędów dzięki automatyzacji procesów z 360 Księgowość:

Kiedy czynny żal nie odniesie skutku?

W niektórych sytuacjach nawet złożenie czynnego żalu i wykonanie obowiązku podatkowego w odpowiednim terminie nie uchroni podatnika przed ukaraniem.

Przepis art. 16 KKS wskazuje bowiem przypadki, kiedy możliwość uchylenia się przed negatywnymi skutkami popełnienia czynu zabronionego będzie niemożliwe.

Instytucji czynnego żalu nie stosuje się wobec osoby, która:

1. kierowała wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego;
2. wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleciła jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego;
3. zorganizowała grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierowała, chyba że zawiadomienia dokonała ze wszystkimi członkami grupy lub związku;
4. nakłaniała inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.

Czynny żal – co powinno się w nim znaleźć?

Przepisy nie wskazują na dokładną treść pisma, jakie powinno zostać złożone do urzędu skarbowego, aby ten odstąpił od nałożenia kary. Zatem sposób jego formułowania jest dowolny.

Muszą się jednak w nim znaleźć wszystkie dane i informacje spełniające warunki stawiane przed czynnym żalem.

Czynny żal powinien zatem zawierać co najmniej:

• miejscowość i datę sporządzenia pisma;
• wskazanie właściwego naczelnika urzędu skarbowego wraz z adresem siedziby organu;
• określenie podatnika, który dopuścił się wykroczenia skarbowego;
• opis popełnionego czynu wraz z okolicznościami, jakie miały wpływ na jego dokonanie;
• wskazanie osób współdziałających przy popełnieniu czynu zabronionego. Jeżeli takich nie było – należy oświadczyć, że takowych nie było;
• informację o naprawieniu szkody (np. poprzez zapłacenie podatku), o ile podatnik dokonał tego wraz ze sporządzeniem czynnego żalu. W innym wypadku powinien on poczekać na wyznaczenie terminu przez organ skarbowy.

Ważne! Zawiadomienie nie zadziała, jeżeli będzie anonimowe. Chodzi bowiem o przyznanie się sprawcy do popełnienia określonego czynu zabronionego. Oznacza to, że czynny żal musi dokładnie określać imię, nazwisko oraz adres sprawcy, a także posiadać jego podpis (może być to podpis elektroniczny).

W jaki sposób złożyć pismo?

Czynny żal może być złożony na kilka sposobów.

Wzór pisma TUTAJ.

Może być złożone:

• na piśmie, składając pismo w biurze podawczym w siedzibie urzędu lub pocztą na adres organu;
• ustnie do protokołu;
• w formie elektronicznie – dokonać tego należy za pomocą portalu biznes.gov.pl Dokument podpisuje się za pomocą profilu zaufanego ePUAP, dowodem elektronicznym lub podpisem kwalifikowanym.

Artykuł przygotowany przez naszego specjalistę Radosława Pilarskiego