Czym jest aport, czyli wkład niepieniężny do spółki
Kapitał zakładowy jest niezbędny do powstania spółki. Jednak nie zawsze musi być wnoszony w gotówce. Przepisy dopuszczają wniesienie w całości albo w części wkładów niepieniężnych, czyli aportu. Sprawdź, co musi zawierać umowa spółki z o.o. w przypadku takiego pokrycia udziałów w kapitale zakładowym spółki.
Czym jest aport?
Aport to wkład niepieniężny, czyli prawa majątkowe inne niż środki pieniężne, wniesiony do spółki w zamian za jej udziały. Może być przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w przypadku nowo zakładanej spółki może być wkładem do spółki w celu pokrycia udziału w spółce.
Przepisy Kodeksu spółek handlowych stanową, że umowa spółki powinna szczegółowo określać nie tylko przedmiot tego wkładu, ale też osobę wspólnika wnoszącego aport oraz liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.
W przypadku aportu muszą być spełnione następujące warunki:
- możliwość oznaczenia i wyceny wkładu niepieniężnego,
- możliwość umieszczenia go w bilansie spółki (tzw. zdolność bilansowa),
- realna możliwość przeniesienia praw majątkowych na rzecz spółki przez wspólnika wnoszącego aport,
- przydatność i faktyczna dostępność aportu dla spółki,
- możliwość ujęcia aportu w masie upadłościowej lub likwidacyjnej.
W związku z powyższym wkładem niepieniężnym do spółki mogą być przykładowo:
- akcje lub udziały w innej spółce,
- prawo najmu lokalu użytkowego,
- weksel własny z poręczeniem wekslowym, indosowany in blanco,
- rzeczy ruchome, jak np. komputery, samochody, maszyny,
- nieruchomości.
Jak prawidłowo wnieść aport do spółki?
Wniesienie aportu do spółki musi być potwierdzone umową. Do spółki, która jest zakładana poprzez portal S24 nie można wnieść wkładów niepieniężnych. W tym wypadku na pokrycie kapitału zakładowego wnosi się wyłącznie wkłady pieniężne.
Dotyczy to również podwyższenia kapitału zakładowego spółki, która była zakładana przez portal S24. W tym wypadku do wniesienia aportu do spółki konieczna będzie zmiana umowy spółki sporządzona przez notariusza. Reguluje to art. 158 k.s.h., zgodnie z którym wszystkie spółki, których umowy zawarte zostały z wykorzystaniem wzorca umowy, na pokrycie i podwyższenie kapitału zakładowego mogą przyjmować wyłącznie wkłady pieniężne.
Natomiast w przypadku pozostałych spółek umowa spółki powinna określać:
- przedmiot wkładu,
- dane osoby (wspólnika), która wnosi aport,
- liczbę i wartość udziałów nabytych w zamian za aport.
Po wniesieniu do spółki aportu prawo do dysponowania nim należy wyłącznie do zarządu spółki.
Jaka wygląda wycena wkładu niepieniężnego?
Wartość wkładu niepieniężnego wpływa na ilość obejmowanych w zamian udziałów. Z tego względu powinien on być rzetelnie wyceniony. W przeciwnym razie mogłoby dojść do faworyzowania bądź pokrzywdzenia wspólnika wnoszącego aport względem pozostałych wspólników.
Wartość aportu wpływa też na wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku dochodowego dla osoby wspólnika wnoszącego aport. Dlatego ustalając wartość takiego aportu należy zastosować ceny rynkowe w odniesieniu do stanu aportu z dnia wniesienia go do spółki lub na dzień zawarcia umowy spółki.
W przypadku, gdy przedmiotem aportu są powszechnie dostępne rzeczy, jak na przykład towary czy materiały o powszechnie znanych cenach, to podanie ich wartości rynkowej nie powinno sprawić kłopotu.
Podobnie będzie z pojazdami czy maszynami, których wartość można porównać z innymi tego typu urządzeniami dostępnymi na rynku. Jednak gdy w skutek aportu do spółki trafią prawa, które trudniej wycenić, takie jak nieruchomości czy prawa własności intelektualnej, to lepiej w tym wypadku skorzystać z wyceny sporządzanej przez rzeczoznawcę majątkowego.
Co prawda nie ma obowiązku dokonywania wyceny aportu przez rzeczoznawcę, ale ze względu na to, że taka wycena może zostać zakwestionowana przez ograny podatkowe, to lepiej dochować przy tym należytej staranności.
Zaniżenie wartości wkładu niepieniężnego może doprowadzić do sytuacji, w której urząd skarbowy zakwestionuje wysokość podatku zadeklarowanego przez wspólnika.
Natomiast zawyżenie wartości aportu może skutkować powstaniem roszczenia ze strony spółki o uzupełnienie różnicy między deklarowaną wartością aportu, a wartością rynkową w formie pieniężnej.
Może to też mieć negatywne skutki podatkowe występujące podczas amortyzacji. W tym wypadku, gdy odpisy amortyzacyjne są naliczane od zawyżonej wartości, to ich część może nie stanowić kosztów uzyskania przychodu. Ponadto wspólnik zapłaci w takiej sytuacji wyższy podatek dochodowy od udziałów objętych w zamian za aport.
Przedmiot aportu – czy są ograniczenia?
W przepisach nie ma podanej dokładnej definicji wkładu niepieniężnego. Jednak wymieniono to, co nie może być takim wkładem w spółkach kapitałowych. Ta zasada została zapisana w 14 § 1 Kodeksu spółek handlowych. Ten przepis stanowi, że przedmiotem wkładu do spółki z o.o. nie może być:
- prawo niezbywalne,
- świadczenie pracy,
- świadczenie usług.
Pewnymi wskazówkami odnośnie tego, co nie może być aportem, są uchwały Sądu Najwyższego. Przykładowo uprawnienie do otrzymania rekompensaty za mienie nieruchome pozostawione poza obecnymi granicami Polski nie może stanowić aportu dla nabycia akcji w spółce akcyjnej.
Innym wyjątkiem jest wniesienie do spółki z o.o. przez spółdzielnię aportu w postaci jej przedsiębiorstwa, jeśli wyłącza to prowadzenie przez spółdzielnię statutowej działalności gospodarczej.
Przedmiotem aportu nie mogą być przedmioty majątkowe, których nie można zaksięgować w bilansie jako aktywa. Jest to szczególnie ważne w odniesieniu do zbywania wiązek praw i obowiązków, w których mogą przeważać pasywa.
Wynika to z tego, że przedsiębiorstwo posiada zdolność aportową, o ile aktywa przedsiębiorstwa przewyższają pasywa.
Kto może wnosić aport do spółki z o.o.
Aport może być wniesiony do spółki jedynie w pewnych okolicznościach. Przepisy wymieniają 3 możliwości:
- przy zakładaniu spółki,
- przy podwyższaniu kapitału zakładowego spółki,
- w momencie dołączenia do spółki nowego wspólnika.
Zgodnie z prawem każdy ze wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej, może wnieść aport jako pokrycie kapitału zakładowego.
Co do zasady potwierdzeniem wnoszonego wkładu niepieniężnego będzie umowa aportowa w formie pisemnej.
Jest to umowa realizująca zawarte wcześniej zobowiązanie do wniesienia konkretnej rzeczy do spółki, a zapisane w umowie spółki lub w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego. Wyjątkiem jest wniesienie do spółki w formie aportu nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego.
W takiej sytuacji umowa aportowa będzie wymagać formy aktu notarialnego.
Co prawda niektórzy podkreślają, że już sama umowa spółki zobowiązuje wspólników do wniesienia aportu, niemniej jednak Sąd Najwyższy w wielu swoich orzeczeniach wskazuje, że konieczna jest dodatkowa umowa, nazywana umową aportową, wobec czego lepiej sporządzić również taką umowę.
Natomiast w sytuacji, w której umowa spółki przewiduje w określonym czasie i w określonej wysokości możliwość podwyższenia kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki, to jednak nie dotyczy to aportu.
W tym wypadku podjęcie zwykłej uchwały wspólników o podwyższeniu kapitału zakładowego nie będzie wystarczającą podstawą prawną do wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego.
Wymagana będzie zmiana umowy spółki, która będzie określać nową wysokość kapitału zakładowego oraz wartość wkładów wniesioną przez poszczególnych wspólników.
Artykuł przygotowany przez naszego specjalistę Jakuba Chmieleckiego
360 Księgowość Porady:
Korzystaj z podręczników przygotowanych dla pełnej księgowości.
Usprawnij swoją pracę,
dołącz do nas!
Aż do 6 miesięcy od daty utworzenia konta możesz wprowadzić 100 faktur sprzedaży, 100 faktur zakupu oraz 100 Poleceń Księgowania w bezpłatnej wersji programu.
Po osiągnięciu limitu ilości dokumentów lub upływie limitu czasu dla wersji darmowej podejmiesz decyzję o zakupie pierwszej licencji.