Kasa fiskalna a usługi budowlane

Obowiązek rejestracji sprzedaży przy zastosowaniu kas fiskalnych

Na podstawie art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Obowiązek ewidencjonowania sprzedaży za pośrednictwem kasy fiskalnej odnosi się zatem to sprzedaży dokonywanej wyłącznie na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Oznacza to, że w przypadku, gdy nabywcą jest firma, to sprzedaż wówczas nie jest objęta obowiązkiem ewidencjonowania jej przy użyciu kasy rejestrującej.

Jeżeli z przyczyn niezależnych od podatnika nie może być prowadzona ewidencja sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, podatnik jest obowiązany ewidencjonować sprzedaż przy zastosowaniu rezerwowej kasy rejestrującej.

W przypadku gdy ewidencjonowanie sprzedaży przy zastosowaniu rezerwowej kasy rejestrującej jest niemożliwe, podatnik nie może dokonywać sprzedaży.

W Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22.12.2021 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących określono zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas fiskalnych.

Usługi budowlane a przedmiotowe zwolnienie z kasy rejestrującej

Na podstawie art. 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22.12.2021 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 roku, czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

We wspomnianym załączniku nie wskazano usług budowlanych, co oznacza że przedsiębiorcy świadczący usługi budowlane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych w ramach prowadzonej działalności, co do zasady mają obowiązek ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej.

W ustawie o VAT nie zawarto definicji usług budowlanych, dlatego w celu wyjaśnienia tego pojęcia należy odnieść się do przepisów ustawy Prawo budowlane, na podstawie art. 3 ust. 7 tej ustawy, przez roboty budowlane należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego.

Usługi budowlane – zwolnienie podmiotowe z kasy fiskalnej

Na mocy art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22.12.2021 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 roku:

• podatników, u których wartość sprzedaży dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli wartość sprzedaży z tego tytułu nie przekroczyła, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł;
• podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2021 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

Limit zwolnienia podmiotowego z kasy fiskalnej wynosi zatem 20 000 zł w skali roku.

Dodatkowo trzeba mieć na uwadze, że zwolnienia podmiotowego z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej nie stosuje się do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania.

Zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pośrednictwem kas rejestrujących nie stosuje się w przypadkach określonych w art. 4 ust. 1 rozporządzenia  w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Wśród czynności wyłączonych z możliwości stosowania zwolnienia podmiotowego z kasy fiskalnej nie ma usług budowlanych.

Oznacza to, że przedsiębiorcy świadczący usługi budowlane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z kasy fiskalnej do momentu przekroczenia limitu 20 000 zł w skali roku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z kasy fiskalnej pod warunkiem nie przekroczenia limitu 20 000 zł wartości sprzedaży dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych do limitu w wysokości 20 000 zł.

Jeżeli limit 20 000 zł zostanie przekroczony, przedsiębiorca traci prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z kasy fiskalnej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2  rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym wartość sprzedaży podatnika z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przekroczyła kwotę 20 000 zł lub w proporcji do okresu wykonywania tych czynności, przekroczyła kwotę 20.000 zł.

Podatnik, który przekroczył limit sprzedaży uprawniający go dotychczas do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z kasy fiskalnej ma zatem dwa miesiące licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik przekroczył limit na rozpoczęcie ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy fiskalnej.

Zwolnienie z kasy fiskalnej a sposób zapłaty

Przedsiębiorcy świadczący usługi budowlane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej mają jeszcze możliwość skorzystania ze zwolnienia z kasy fiskalnej ze względu na rodzaj płatności.

Z poz. 37 załącznika do  rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika, że z do czynności zwolnionych obowiązku ewidencjonowania za pośrednictwem kasy rejestrującej zaliczane jest świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Oznacza to, że przedsiębiorca świadczący w ramach prowadzonej działalności gospodarczej usługi budowlane nie ma obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy fiskalnej sprzedaży z tego tytułu dokonanej na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli płatność każdorazowo dokonywana jest przelewem, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Usługi budowlane a kasa fiskalna online

Obowiązek stosowania kasy fiskalnej on-line występuje wyłącznie w zakresie, w jakim wykonywane czynności muszą zostać zaewidencjonowane za pośrednictwem kasy rejestrującej.

Zgodnie z art. 145b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy mogą prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii w terminie  do dnia 31 grudnia 2020 roku – do świadczenia usług budowlanych.

Na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2020 roku w sprawie przedłużenia terminów prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii (art. 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia), przedłużono termin na rozpoczęcie ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas fiskalnych on-line dla podatników świadczących usługi budowlane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do 30 czerwca 2021 roku.

Oznacza to, że począwszy od 1 lipca 2021 roku świadcząc usługi budowlane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych, konieczne jest ewidencjonowanie takiej sprzedaży przy zastosowaniu kasy fiskalnej on-line.

Obowiązki podatnika ewidencjonującego sprzedaż za pośrednictwem kasy rejestrującej i ulga na kasę fiskalną

Na mocy art. 111 ust. 3a ustawy o VAT, podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani:

1) wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę z każdej sprzedaży:

1. a) w postaci papierowej lub
2. b) za zgodą nabywcy, w postaci elektronicznej, przesyłając ten dokument w sposób z nim uzgodniony;

2) dokonywać niezwłocznego zgłoszenia właściwemu podmiotowi prowadzącemu serwis kas rejestrujących każdej nieprawidłowości w pracy kasy;

3) udostępniać kasy rejestrujące do kontroli stanu ich nienaruszalności i prawidłowości pracy na każde żądanie właściwych organów;

4) poddawać kasy rejestrujące w terminach określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 7a pkt 4 obowiązkowemu przeglądowi technicznemu przez właściwy podmiot prowadzący serwis kas rejestrujących;

5) (uchylony)

6) przechowywać kopie dokumentów kasowych przez okres wymagany w art. 112, zgodnie z warunkami określonymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości;

7) stosować kasy rejestrujące wyłącznie do prowadzenia ewidencji własnej sprzedaży, z zastrzeżeniem ust. 3b;

8) dokonać wydruku dokumentów wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących, z wyjątkiem dokumentów, o których mowa w pkt 1 lit. b;

9) prowadzić i przechowywać dokumentację o przebiegu eksploatacji kasy rejestrującej, z uwzględnieniem przepisów wydanych na podstawie ust. 7a i ust. 9 pkt 1;

10) (uchylony)

11) poddać obowiązkowemu przeglądowi technicznemu kasy rejestrujące, które zostały przez podatnika utracone, a następnie odzyskane, przed ich ponownym zastosowaniem do prowadzenia ewidencji;

12) zapewnić połączenie umożliwiające przesyłanie danych między kasą rejestrującą a Centralnym Repozytorium Kas, określone w art. 111a ust. 3;

13) zakończyć używanie kas rejestrujących w przypadku zakończenia działalności gospodarczej lub pracy kas rejestrujących, zapewniając zabezpieczenie danych z kasy rejestrującej.

Zgodnie z art. 111 ust. 4 ustawy o VAT, podatnicy, u których:

1) powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy w obowiązujących terminach rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, o których mowa w ust. 6a,

2) nie powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, o których mowa w ust. 6a, oraz dotychczas nie używali kas rejestrujących lub kas, o których mowa w art. 145a ust. 1, do prowadzenia ewidencji sprzedaży

– mają prawo do odliczenia od podatku należnego kwoty wydanej na zakup każdej z kas rejestrujących, w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł, a w przypadku gdy kwota ta jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, mają prawo do zwrotu ich różnicy na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, lub do odliczenia od podatku należnego tej różnicy za następne okresy rozliczeniowe, pod warunkiem że zakup kas rejestrujących nastąpił nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji.

Artykuł przygotowany przez naszą specjalistkę Karolinę Szopa