Możliwości amortyzacyjne małego podatnika

Przedsiębiorcy będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą posiadają wiele narzędzi i ulg umożliwiających im korzystne rozlokowanie kosztów firmy. Jednym z takich narzędzi jest amortyzacja. W 2018r. podatnicy mogą skorzystać z jednorazowej amortyzacji do 50.000 euro, z amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych do 100.000zł oraz jednorazowego ujęcia w kosztach niskocennych środków trwałych do kwoty 10.000zł.

Po pierwsze jednorazowa amortyzacja środków trwałych do 50.000 euro rocznie

Jedną z narzędzi amortyzacyjnych jakie daje ustawodawca jest możliwość amortyzacji środków trwałych czyli jednorazowego ujęcia ich w koszty zaraz po zakupie do kwoty łącznej 50.000 euro (dopuszczalna łączna kwota roczna wartości nabytych środków trwałych podlegających jednorazowej amortyzacji na rok 2018 wynosi ona 216.000zł). Jednakże skorzystanie z tego typu amortyzacji jest obwarowane kilkoma warunkami. Podatnik może jednorazowo zamortyzować środki trwałe do łącznej, rocznej kwoty 50.000 euro (amortyzacja stanowi pomoc de minimis) jeżeli:

• jest małym podatnikiem (w świetle ustawy o PIT) czyli wartość przychodu wraz z podatkiem VAT za poprzedni rok nie przekroczyła kwoty 1.200.000 euro (przychody wraz z VAT za 2017r. nie przekroczyły kwoty 5.157.000zł),
• jest małym podatnikiem lub innym podatnikiem i w danym roku rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej,
• dokonuje jednorazowej amortyzacji wyłącznie poniższych grup środków trwałych:

1. grupa 3 – kotły i maszyny energetyczne,
2. grupa 4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
3. grupa 5 – specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty,
4. grupa 6 – urządzenia techniczne,
5. grupa 7 – środki transportu bez samochodów osobowych,
6. grupa 8 – narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie,

• u podatnika w ciągu trzech lat poprzedzających zastosowanie jednorazowej amortyzacji wartość pomocy de minimis nie przekroczyła kwoty 200.000 euro (mogą to być m.in. kredyty, pożyczki, dotacje, ulgi podatkowe, inne dofinansowania unijne i krajowe),
• środek trwały przekracza wartość 10.000zł netto u czynnych podatników VAT oraz brutto u podatników zwolnionych podmiotowo z VAT.

Kilka praktycznych uwag w aspekcie zastosowania amortyzacji środków trwałych do 50.000 euro rocznie

Podatnik, który zakupił środek trwały np. w sierpniu 2018r. po czym wprowadził go do ewidencji środków trwałych, może ująć jednorazowo w koszty ten środek najwcześniej w miesiącu ujęcia go w ewidencji a najpóźniej do końca danego roku podatkowego (w którym nastąpił zakup i wprowadzenie go do ewidencji).

Kolejna kwestia to wartość roczna limitu, która co roku jest zmienna. Podatnik może jednorazowo ująć w koszty nie tylko jeden środek trwały w roku do wartości 216.000zł ale także np. kilka środków trwałych, których łączna wartość w ciągu jednego roku nie przekroczy 216.000zł.

W sytuacji jeżeli podatnik nabył w 2018r. kilka środków trwałych np. o łącznej wartości 200.000zł i zamortyzował je jednorazowo w 2018r. następnie nabył kolejny środek trwały o wartości 50.000zł to może zamortyzować go na dwa sposoby:

• nie amortyzować go jednorazowo i rozpocząć od miesiąca następnego po miesiącu przyjęcia naliczanie comiesięcznej amortyzacji (w okresie kilku lat) liniowej, degresywnej lub według stawek indywidualnych,
• zamortyzować jednorazowo dany środek trwały w części w kwocie 16.000zł (czyli do kwoty łącznej w 2018r. 216.000zł) a w stosunku do pozostałej wartości 34.000zł rozpocząć od następnego roku podatkowego naliczanie comiesięcznej amortyzacji liniowej lub degresywnej (w tej sytuacji nie ma możliwości amortyzacji według indywidualnych stawek).

Jednorazowa amortyzacja do 50.000 euro rocznie nie znajdzie w ogóle zastosowania do nieruchomości gruntowych, budynków, spółdzielczego prawa do lokalu, obiektów inżynierii lądowej i wodnej, samochodów osobowych czy inwentarzu żywego.

Jeżeli podatnik zakupi np. nową maszynę stolarską, co do której możliwe jest skorzystanie z amortyzacji do 50.000 euro jak i dla fabrycznie nowych środków trwałych, to wybiera jedną metodę w stosunku do danego środka trwałego.

Ponadto jednorazowa amortyzacja (do 50.000euro rocznie) nie znajdzie zastosowania do podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadził działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niebędącej osobą prawną (spółka cywilna, jawna, partnerska, komandytowa) lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Końcowo należy zaznaczyć, iż do wartości limitu 50.000 euro podatnik jest zobligowany zaliczyć także podatek VAT od zakupu danego środka trwałego niepodlegający odliczeniu.

Po drugie jednorazowa amortyzacja fabrycznie nowych środków trwałych do 100.000zł rocznie

Każda osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą może skorzystać z jednorazowego ujęcia w koszty firmy jednego lub kilku środków trwałych o łącznej wartości w danym roku maksymalnie do kwoty 100.000zł netto dla czynnych podatników VAT i brutto dla zwolnionych podmiotowo z VAT.

Amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych podlegają grupy 3,4,5,6,8 klasyfikacji środków trwałych (KŚT):

1. grupa 3 – kotły i maszyny energetyczne,
2. grupa 4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
3. grupa 5 – specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty,
4. grupa 6 – urządzenia techniczne,
5. grupa 8 – narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie

Natomiast nie podlegają tej amortyzacji:

10. nowe środki trwałe (niskocenne) o wartości poniżej 10.000zł netto lub brutto (czynny lub zwolniony podmiotowo podatnik),
11. grupa 0 – grunty (które w ogóle nie podlegają amortyzacji)
12. grupa 1 – budynki, lokale, spółdzielcze prawo do lokalu,
13. grupa 2 – obiekty inżynierii lądowej i wodnej,
14. grupa 7 – środki transportu,
15. grupa 9 – inwentarz żywy.

Ponadto ustawodawca zasygnalizował, iż powyższą metodę amortyzacji można stosować także w przypadku nabycia nowych środków trwałych o wartości niższej niż 10.000zł (ale wyższej niż 3.500zł), gdy łączna wartość początkowa co najmniej dwóch fabrycznie nowych środków trwałych nabytych w roku podatkowym, wyniesie co najmniej 10.000 zł.

Kilka praktycznych uwag w aspekcie zastosowania amortyzacji środków trwałych do 50.000 euro rocznie

Przy zastosowaniu amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych panują podobne zasady jak przy jednorazowej amortyzacji do 50.000 euro rocznie czyli podatnik może ująć w koszty wartość nabytego nowego środka trwałego najwcześniej w miesiącu wprowadzenia go do ewidencji środków trwałych.

Ta sama zasada dotyczy przekroczenia rocznego limitu 100.000zł, wówczas podatnik w kolejnym roku kontynuuje amortyzację danego środka trwałego metodą liniową lub degresywną. Warto przy tej okazji podkreślić, iż podatnik przy obu metodach może np. nabyć jeden środek trwały przekraczający 100.000zł albo 50.000 euro ale musi pamiętać o tym, że od kolejnego roku może kontynuować jego amortyzacje jako comiesięczną metodą liniową lub degresywną.

Nie ma natomiast ograniczeń dla osób otwierających działalność, które w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia prowadzili działalność:

• samodzielnie lub
• jako wspólnik spółki niebędącej osobą prawną (spółka cywilna, jawna, partnerska, komandytowa)
• lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Kolejną cechą różniącą obie metody amortyzacji jest wyłączenie z amortyzacji nowych środków trwałych wszelkich środków transportu. Zatem podatnicy nie ujmą w koszty jednorazowo np. nowego samochodu ciężarowego.

Całkowitą nowością tylko przy tej metodzie amortyzacji jest możliwość zaliczenia do kosztów firmy także wpłata na poczet zakupu nowego środka trwałego (co nie występuje przy amortyzacji do 50.000 euro rocznie.

Jeżeli z kolei zdarzy się sytuacja, w której podatnik wpłaci w 2018r. kwotę np. 30.000zł na poczet nabycia fabrycznie nowego środka trwałego a jego dostawa zostanie wykonana w 2019r. (w następnych okresach sprawozdawczych), to będzie on mógł zaliczyć w 2018r. do kosztów uzyskania przychodów dokonaną wpłatę 30.000zł.

Końcowo należy zaznaczyć, iż do wartości limitu 50.000 euro podatnik jest zobligowany zaliczyć także podatek VAT od zakupu danego środka trwałego niepodlegający odliczeniu.

Po trzecie jednorazowe ujęcie w koszty firmy każdego środka trwałego o wartości poniżej 10.000zł

Każdy podatnik ma możliwość ująć jednorazowo w koszty firmy tzw. niskocenny środek trwały czyli ten, którego wartość nie przekracza 10.000zł netto dla czynnych podatników VAT oraz brutto dla podatników podmiotowo zwolnionych z VAT.

Warto przy tej okazji zaznaczyć, iż taki środek trwały można również amortyzować metodą comiesięcznych odpisów (metodą liniową).

Ponadto przy każdej metodzie ujęcia w koszty firmy podatnik powinien pamiętać, iż jeżeli ma prawo do odliczenia np. tylko 50% podatku VAT od zakupu danego środka trwałego to pozostała część podatku VAT (niepodlegająca odliczeniu) powinna zostać zaliczona do jego wartości początkowej. Jeżeli zatem podatnik nabędzie środek trwały za 10.000zł netto, VAT 23% – 2. 300zł ale ma możliwość odliczenia tylko 50% podatku VAT od jego zakupu, to wartość początkowa tego środka trwałego wyniesie 11.150zł. Jeżeli zatem podatnik w tej sytuacji będzie chciał ująć jednorazowo w koszt firmy ten wydatek, będzie już musiał skorzystać z jednej z metod amortyzacji jednorazowej.