Nowe obowiązki dla dużych firm!

Obowiązek publikacji danych o zapłaconych podatkach

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości oraz ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym opracowany przez Ministerstwo Finansów.

Do polskiego porządku prawnego mają zostać wprowadzone unijne przepisy nakładające na duże firmy obowiązek publikowania danych o zapłaconych podatkach.

Zgodnie z proponowanymi zmianami duże firmy z siedzibą w Polsce lub prowadzące działalność w Polsce będą miały obowiązek publicznego ujawnienia informacji o zapłaconym podatku dochodowym oraz innych informacji związanych z podatkami w podziale na poszczególne kraje („sprawozdanie o podatku dochodowym”).

Dane zawarte w sprawozdaniu będą musiały być ujawniane odrębnie dla wszystkich państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), w których dane przedsiębiorstwo prowadzi działalność, a także dla jurysdykcji podatkowych, które nie przestrzegają standardów dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych (tzw. „rajów podatkowych”).

W odniesieniu do pozostałych jurysdykcji podatkowych informacje będą przedstawiane w formie zagregowanej. Europejski Obszar Gospodarczy obejmuje kraje Unii Europejski oraz Islandię, Norwegię i Liechtenstein. Europejski Obszar Gospodarczy nie obejmuje natomiast Szwajcarii.

W terminie 12 miesięcy od dnia bilansowego, za który sporządzono sprawozdanie o podatku dochodowym, będzie ono musiało zostać:

• złożone do Krajowego Rejestru Sądowego (publikacja); wraz ze sprawozdaniem złożone będą musiały być także: odmowa podpisu tego sprawozdania oraz oświadczenie, że sprawozdanie spełnia wymagania przewidziane w ustawie, lub odmowa złożenia takiego oświadczenia, jeżeli zostały one sporządzone;
• zamieszczone na stronie internetowej jednostki (udostępnienie) i być tam dostępne przez okres co najmniej 5 lat.

Kogo będzie dotyczył obowiązek publikacji danych o zapłaconych podatkach  w krajach EOG?

Proponowane zmiany nakładają obowiązek sporządzania sprawozdania o podatku dochodowym na wszystkie duże przedsiębiorstwa wielonarodowe (jednostki dominujące najwyższego szczebla grupy kapitałowej i jednostki samodzielne o odpowiednio skonsolidowanych przychodach – dla jednostek dominujących najwyższego szczebla – i przychodach – dla jednostek samodzielnych, przekraczających w kolejnych dwóch latach kwotę 750 mln EUR) mające siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i przedsiębiorstwa wielonarodowe spoza UE prowadzące działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za pośrednictwem oddziału lub jednostki zależnej.

Art. 1 pkt 2 ustawy nowelizującej wprowadza nowy rozdział 6b w ustawie o rachunkowości nakładający obowiązek sporządzania sprawozdania o podatku dochodowym na wyżej wymienione przedsiębiorstwa.

Art. 3 ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich i nadzorze publicznym określono termin wejścia w życie nowego obowiązku sprawozdawczego.

Zgodnie z tym przepisem jednostki będą miały obowiązek sporządzić sprawozdanie o podatku dochodowym po raz pierwszy za rok obrotowy rozpoczynający się po dniu 21 czerwca 2024 roku. Na mocy natomiast art. 4 ustawy nowelizującej ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Jaki jest cel planowanych zmian?

Projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości oraz ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym opracowany przez Ministerstwo Finansów ma na celu implementację do krajowego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2101 z dnia 24 listopada 2021 r. zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (Dz. Urz. UE L 429 z 1.12.2021, str. 1), zwanej „dyrektywą 2021/2101”.

Dyrektywa ta stanowi część pakietu dotyczącego przeciwdziałania unikaniu opodatkowania przyjętego przez Komisję Europejską w dniu 28 stycznia 2016 r. („pakiet Komisji o przeciwdziałaniu unikania opodatkowania”). Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami duże przedsiębiorstwa wielonarodowe są zobligowane już do przedstawiania organom podatkowym informacji na temat zapłaconego podatku dochodowego oraz innych informacji związanych z podatkami w podziale na kraje.

Proponowane zmiany wdrażające dyrektywę 2021/2101, uzupełniają ten wymóg nałożony na jednostki objęte obowiązkiem raportowania danych do organów podatkowych, wprowadzając obowiązek publicznego ujawniania sprawozdania o podatku dochodowym w podziale na kraje.

Jak wskazuje MF w związku ze skomplikowanymi przepisami podatkowymi i tajemnicą podatkową niektóre przedsiębiorstwa wielonarodowe realizują bowiem strategię polegającą na agresywnym planowaniu podatkowym.

W przeciwieństwie do małych i średnich przedsiębiorstw lub indywidualnych podatników przedsiębiorstwa wielonarodowe mają możliwość wykorzystania luk w krajowych i międzynarodowych przepisach podatkowych, co pozwala im przenosić zyski z jednego kraju do drugiego w celu obniżenia płaconych podatków.

Szacuje się, że państwa członkowskie Unii Europejskiej (UE) tracą rocznie 50–70 mld EUR w wyniku unikania opodatkowania przez przedsiębiorstwa wielonarodowe, a niektóre przedsiębiorstwa wielonarodowe płacą nieproporcjonalnie niskie podatki, co podważa ogólną skuteczność i sprawiedliwość systemów podatkowych w UE.

Obowiązek publicznego ujawnienia informacji o zapłaconych podatkach w miejscu, w którym rzeczywiście został wygenerowany zysk ma na celu zwiększenie przejrzystości podatkowej, wzmocnienie zaufania publicznego, zwiększenie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw przez przyczynianie się (poprzez płacenie podatków) do dobrobytu w kraju, w którym prowadzona jest działalność.

Artykuł przygotowany przez naszą specjalistkę Karolinę Szopa