Posezonowe obniżki cen a VAT

Oferowane przez przedsiębiorców towary mogą utracić swoją wartość np. ze względu na upływ sezonu czy zmianę mody.

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży określonych towarów,  którzy w sezonie nie sprzedali oferowanych towarów stosują zwykle posezonowe obniżki cen.

Posezonowe obniżki cen na gruncie podatku dochodowego

Towary handlowe są przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym. Działalność gospodarcza jest co do zasady nastawiona na zysk od momentu podjęcia, jednak w uzasadnionych przypadkach przedsiębiorcy mają prawo obniżyć cenę towarów nawet poniżej ceny ich zakupu.

Pozbycie się towarów, które nie znalazły nabywców w sezonie, aby nie ponosić dodatkowych kosztów ich magazynowania i uzyskać choćby minimalny zysk lub ograniczyć stratę, często jest korzystniejszym rozwiązaniem niż dalsze przechowywanie towarów, dlatego powszechnym rozwiązaniem stosowanym przez przedsiębiorców są  posezonowe obniżki cen.

Przepisy ustawy o podatkach dochodowym od osób fizycznych nie zastrzegają, że towary nie mogą być sprzedawane poniżej ceny zakupu.

W interpretacji indywidualnej ILPB1/415-882/08-2/TW z dnia 20 stycznia 2009 roku wydanej przez Izbę Skarbową w Poznaniu.

Wnioskodawczyni zadała pytanie czy sprzedaż artykułu piśmienniczego poniżej ceny zakupu stanowi naruszenie przepisów podatkowych, w szczególności czy stanowi naruszenie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Organ podatkowy w uzasadnieniu interpretacji wskazał, że przepisy prawa podatkowego regulując, co jest przychodem, a co kosztem uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, nie zastrzegają, że towary handlowe nie mogą być sprzedawane poniżej ceny ich zakupu. Zatem brak jest podstaw do stwierdzenia, iż sprzedaż artykułów piśmienniczych poniżej ceny zakupu stanowi naruszenie przepisów podatkowych. Każdy podatnik ma prawo swobodnie układać swoje interesy tak, aby działalność gospodarcza była dla niego opłacalna pod względem ekonomicznym, w tym stosując znaczne upusty cenowe, jeśli jest to w jego uznaniu zasadne dla osiągnięcia tego celu.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Obniżenie ceny towarów przed dokonaniem dostawy, sprawia że zmniejszeniu ulega także przychód uzyskiwany przez przedsiębiorcę sprzedającego towary po obniżonej cenie.

Sprzedaż towarów po promocyjnej cenie a koszty podatkowe

Zgodnie z art.22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,  Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Stosowanie posezonowych obniżek cen nie ma wpływu na koszty uzyskania przychodów, zakup towarów objętych posezonową przeceną miał bowiem na celu osiągnięcie przychodów, dopiero okoliczność nieznalezienia nabywców w sezonie, sprawiła że towary zostały przecenione, w konsekwencji poniesione przez przedsiębiorcę stosującego posezonowe obniżki cen towarów w związku z zakupem tych towarów, podlegają rozliczeniu w rachunku podatkowym w pełnej wysokości.

W przypadku stosowania posezonowych obniżek cen zalecane jest sporządzenie protokołu obniżki ceny, obejmującego następujące informacje:

• cena nabycia przecenionych towarów,
• regularna cena sprzedaży towarów,
• cena sprzedaży po obniżce,
• przyczyny podjęcia decyzji o zastosowaniu przeceny.

Posezonowe obniżki cen a podstawa opodatkowania podatkiem VAT

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy podatku od towarów i usług, co do zasady podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Obniżenie ceny towarów w ramach posezonowych obniżek cen przed dokonaniem dostawy, sprawia że zmniejszeniu ulega także podstawa opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Sprzedaż towaru po obniżonej cenie, o ile nie mamy do czynienia z transakcją zawieraną pomiędzy podmiotami powiązanymi, na potrzeby podatku VAT rozliczana jest na zasadach ogólnych, czyli tak samo jak w przypadku sprzedaży towaru w cenie regularnej.

Oznacza to, że w przypadku sprzedaży towarów w ramach posezonowych obniżek cen, podstawą opodatkowania jest cena faktycznie zapłacona przez klientów z tytułu sprzedaży tych towarów, pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT.

Podatek VAT od sprzedaży za symboliczną złotówkę – interpretacja indywidualna

Podstawa opodatkowania VAT ustalana jest w analogiczny sposób także w przypadku popularnych akcji promocyjnych stosowanych przez sprzedawców – sprzedaży towarów za symboliczną złotówkę.

Takie stanowisko potwierdzone zostało w interpretacji indywidualnej 0114-KDIP1-3.4012.480.2023.1.JG z dnia 6 września 2023 roku wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dotyczącej podatku VAT od sprzedaży za symboliczną złotówkę.

Wnioskodawca zadał pytanie czy w przypadku sprzedaży promocyjnej obejmującej uprawnienia klientów do nabycia towarów po istotnie obniżonej cenie, a więc za 1 zł brutto, Spółka powinna określić podstawę opodatkowania dla tychże towarów promocyjnych w wysokości wskazanej na fakturze ceny sprzedaży, a więc 1 zł pomniejszona o kwotę należnego podatku od towarów i usług. Dyrektor KIS zaznaczył, że podatnik ma prawo swobodnie układać swoje interesy tak, aby działalność gospodarcza była dla niego opłacalna pod względem ekonomicznym, w tym stosując znaczne upusty cenowe, jeśli będzie to w jego uznaniu zasadne dla osiągnięcia tego celu.

Trzeba przy tym wyraźnie zaznaczyć, że stosowanie znacznych rabatów jest niedopuszczalne w zakresie, w jakim ma ono służyć tzw. obejściu przepisów prawa i uniknięciu opodatkowania danej czynności.

Tak więc każdy zastosowany upust powinien być uzasadniony ekonomicznie i prowadzić w końcowym efekcie do osiągnięcia celu jaki został wytyczony dla działalności gospodarczej, tj. zarobku.

Przepisy ustawy nie ograniczają podatnika w swobodzie ustalania ceny (udzielenia rabatu), czyli możliwa jest sprzedaż po cenie niższej (nawet znacznie) niż rzeczywista wartość danego towaru, czy usługi. Jedynie w sytuacji, gdy między podmiotami (kontrahentami) istnieją powiązania, o których mowa w art. 32 ust. 2 ustawy, organ podatkowy może określić wysokość obrotu na podstawie wartości rynkowej tych towarów lub usług, ale tylko w sytuacji, gdyby związki te miały wpływ na ustalenie ceny.

Następnie organ podatkowy potwierdził, że podstawą opodatkowania w przypadku sprzedaży towarów na zasadach promocyjnych jest  wszystko, co stanowi zapłatę, którą sprzedawca otrzyma od nabywcy z tytułu sprzedaży tych produktów, pomniejszone o kwotę podatku VAT, czyli cena faktycznie zapłacona przez klientów pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT.

Odliczenie VAT

Na mocy art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi co do zasady przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Odliczenie VAT może być zastosowane o ile nie mają miejsca negatywne przesłanki określone w art. 88 ustawy o VAT.

Odliczenia podatku VAT dokonują więc wyłącznie czynni podatnicy VAT, pod warunkiem że nabyli towary lub usługi związane ze sprzedażą opodatkowaną, czyli taką sprzedażą której następstwem jest określenie podatku należnego.

Stosując posezonowe obniżki cen podatnicy mogą zastanawiać się, czy przysługuje im prawo do odliczenia VAT z faktur dokumentujących nabycie towarów, sprzedanych później w promocyjnych cenach.

Jeżeli sprzedaż towarów w obniżonej cenie z uwagi na posezonowe obniżki cen, ma związek z działalnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, to zakup tych towarów, które nie znalazły nabywców w sezonie, pozostaje w bezpośrednim związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, bowiem celem podatnika jest zwiększenie osiąganych przychodów.

Zarejestrowanemu czynnemu podatnikowi podatku VAT przysługuje zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów, które zostały sprzedane w obniżonej cenie w ramach posezonowych obniżek cen, w zakresie, w jakim wydatki te są związane z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością opodatkowaną podatkiem VAT, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

Czy można sprzedawać towary uszkodzone po niższej cenie?

Ceny towarów mogą być obniżane nie tylko w ramach posezonowych obniżek cen, ale także w innych uzasadnionych przypadkach szczególności gdy towary ulegną zniszczeniu.

Analogicznie jak w przypadku posezonowych obniżek cen, przepisy nie ustalają żadnej granicy przeceny uszkodzonych towarów. Oznacza to, że przedsiębiorca ma prawo do sprzedaży towarów również za kwotę niższą od ceny zakupu.

Sprzedaż uszkodzonych towarów po niższej niecenie jest w pełni uzasadniona i ma na celu minimalizowanie strat.

Zastosowanie obniżki w tym przypadku nie powoduje żadnych negatywnych konsekwencji podatkowych, a więc w szczególności nie pozbawia przedsiębiorcy prawa do zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów ani prawa do odliczenia podatku VAT.

Sprzedając towary uszkodzone po obniżonej cenie, dla celów dowodowych zalecane jest sporządzenie odpowiedniego protokołu, analogicznie jak w przypadku stosowania posezonowych obniżek cen.

Artykuł przygotowany przez naszą specjalistkę Karolinę Szopa