Przegląd drugiego wydania estońskiego CIT w 2022 roku

Estoński CIT wprowadzony w Polsce jak sama nazwa wskazuje jest odpowiednikiem podatku dochodowego od osób prawnych funkcjonującego w Estonii.

Jednak szybko okazało się, iż pomiędzy polskim a estońskim wariantem występuje wiele różnic.

Ostatnia aktualizacja przepisów art. 28c do 28i ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 z późn. zm. zwana dalej ustawą o CIT) zwiększyła atrakcyjność tego typu opodatkowania w CIT. Jakie nastąpiły zmiany? Kto na tym skorzysta? Na te i wiele innych pytań odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych

Estoński CIT jest alternatywą opodatkowania dochodów osiąganych przez niektóre typy spółek. Niemniej w pierwszym jego wydaniu w 2021r. występowały liczne wymogi ograniczające liczbę potencjalnych podatników uprawnionych do wyboru tej metody opodatkowania.

Ryczałt od dochodów spółek w duży skrócie polega na ustalaniu podstawy zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym w oparciu o ustawę o rachunkowości. To jednak nie wszystko. Sposób opodatkowania dochodów spółki jest dwuetapowy, ale finalna stawka podatku jest obliczana w momencie wypłaty dywidendy.

Oprócz tego w 2022r. poza spółką akcyjną oraz z ograniczoną odpowiedzialnością (gdzie udziałowcami lub akcjonariuszami są tylko osoby fizyczne) podmiotami, które skorzystają z opodatkowania estońskiego CIT będą proste spółki akcyjne a także spółki komandytowe oraz komandytowo-akcyjne.

Należy jednak pamiętać, iż warunek, aby wszyscy udziałowcy, akcjonariusze w ww. spółkach korzystających z estońskiego CIT byli osobami fizycznym – pozostał bez zmian.

Koniec z limitem przychodów i domiarem zobowiązania podatkowego

W poprzednim stanie prawnym prawodawca wymagał od podatnika, który chciał przejść na estoński CIT, aby suma przychodów z działalności z poprzedniego roku podatkowego nie przekroczyła 100.000.000 lub wartość średnich przychodów z działalności (na ostatni dzień poprzedniego roku na ryczałcie, nie przekroczyła kwoty 100.000.000 zł, ale już z podatkiem VAT.

Ponadto, gdy podatnik przekroczył powyższy limit, miał obowiązek obliczyć domiar zobowiązania podatkowego w następnym roku podatkowym.

Od 1 stycznia 2022r. zlikwidowano obydwa wymogi, tzn. limity przychodów i w związku z tym obowiązek doliczenia dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Obniżka stawek podatkowych

W poprzednim stanie prawnym stawka podatku w polskim wydaniu estońskiego CIT opiewała na 15 % w odniesieniu do małego podatnika i średniego podatnika (u którego wartość przychodów nie przekroczy limitu małego podatnika CIT) albo 25% jeżeli podmiotem korzystającym jest podatnik inny niż mały lub średni.

Od stycznia 2022r. stawki estońskiego CIT wynoszą odpowiednio:

• 10% dla małych podatników oraz tych, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności,
• 20% dla pozostałych podatników.

Stawki podatku 10% lub 15% obliczane są od ustalonej uprzednio podstawy opodatkowania.

Podstawa opodatkowania estońskim CIT to dochody osiągane przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych na kilku poziomach. Przedstawiono je na poniższej tabeli.

Ukryte zyski

Nowelizacja ustawy o CIT zwiększyła ilość przysporzeń zakwalifikowanych przez ustawodawcę jako ukryte zyski (ukrytą wypłaconą dywidendę).

Do końca roku 2021r. prawodawca pod hasłem ukrytych zysków rozumiał świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku udziałowca albo akcjonariusza a dokładnie:

• pożyczka udzielona przez podatnika udziałowcowi albo akcjonariuszowi (podmiotowi powiązanemu z nimi) oraz odsetki i wynagrodzenia od pożyczki udzielonej przez udziałowca albo akcjonariusza podatnikowi,
• świadczenia wykonane na rzecz fundacji prywatnej lub rodzinnej (podmiotu równoważnego takiej fundacji) albo trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym,
• nadwyżka wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c ponad ustaloną cenę tej transakcji,
• nadwyżka zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty,
• wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji) lub ze zmniejszenia wartości udziału (akcji),
• równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego,
• darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju,
• wydatki na reprezentację.

Natomiast od stycznia 2022r. w myśl art. 28m ust. 3 ustawy o CIT przez ukryte zyski prawodawca nakazuje identyfikować świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku udziałowca albo akcjonariusza a konkretnie:

• pożyczka (kredyt) udzielona przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi,
• świadczenia wykonane na rzecz fundacji prywatnej lub rodzinnej (podmiotu równoważnego takiej fundacji) albo trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym,
• nadwyżka wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c ponad ustaloną cenę tej transakcji,
• nadwyżka zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty,
• wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji), ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki, ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce,
• równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego,
• darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju,
• wydatki na reprezentację,
• dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów,
• odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę,
• zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki,
• świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.

Likwidacja wymogu inwestycyjnego

Podatnik opodatkowany ryczałtem od dochodów spółek było zobligowany do końca 2021r. do ponoszenia nakładów inwestycyjnych (wydatki na nabycie nowych środków trwałych, wytworzenie środków trwałych, opłaty z umów leasingowych poza spłatą wartości początkowej środków trwałych w leasingu operacyjnym) w wysokości większej o:

• 15%, jednak nie mniejszej niż 20 000 zł – w okresie 2 kolejno następujących po sobie lat podatkowych opodatkowania ryczałtem, albo
• 33%, jednak nie mniejszej niż 50 000 zł – w okresie 4 lat podatkowych

– w stosunku do ustalonej na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego odpowiednio dwuletni albo czteroletni okres opodatkowania ryczałtem wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych (wyłączając samochody osobowe, środki transportu lotniczego, tabor pływający oraz inne składniki majątku służące głównie celom osobistym udziałowców albo akcjonariuszy lub członków ich rodzin).

W 2022r. przepis art. 28g ustawy o CIT został w całości uchylony. Tak więc wymóg ponoszenia nakładów inwestycyjnych dla skorzystania z estońskiego CIT nie obowiązuje od 1 stycznia 2022r.

Artykuł przygotowany przez naszego specjalistę Krzysztofa Ulickiego