Ryczałt a zawieszenie działalności

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to uproszczona forma opodatkowania, która jest popularna wśród małych przedsiębiorców w Polsce.

Charakteryzuje się tym, że podatek obliczany jest nie od dochodu, czyli przychodu pomniejszonego o koszty uzyskania, lecz od samego przychodu.

W związku z tym przedsiębiorca nie musi prowadzić pełnej księgowości, ani nawet księgi podatkowej, jedynie uproszczoną ewidencję przychodów.

Co się dzieje, gdy przedsiębiorca opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych decyduje się na zawieszenie działalności?

Czy musi dalej płacić zryczałtowany podatek? Jakie obowiązki są związane z rozliczeniem w okresie zawieszenia i jakie prawa ma przedsiębiorca?

Ryczałt a zawieszenie działalności – zasady, prawa  i obowiązki przedsiębiorcy

Na mocy art. 22 ust. 1  i 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na zasadach określonych w niniejszej ustawie, z uwzględnieniem przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych.

Z uprawnienia tego może skorzystać również przedsiębiorca zatrudniający wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym, urlopie opiekuńczym lub urlopie rodzicielskim, niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu.

W przypadku zakończenia korzystania z urlopów lub złożenia przez pracownika wniosku dotyczącego łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, pracownik ma prawo do wynagrodzenia jak za przestój, określonego przepisami prawa pracy, do zakończenia okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni.

Przy czym jeżeli okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej obejmuje wyłącznie pełny miesiąc luty danego roku kalendarzowego, za minimalny okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przyjmuje się liczbę dni miesiąca lutego przypadającą w danym roku kalendarzowym.

Możliwość zawieszenia działalności gospodarczej dotyczy także przedsiębiorców, którzy jako formę opodatkowania wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Aby zawiesić działalność, przedsiębiorca składa wniosek do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), podając datę zawieszenia oraz (opcjonalnie) datę wznowienia działalności.

Jeśli data wznowienia nie jest znana, datę wznowienia działalności może ustalić i zgłosić do CEIDG w dowolnym momencie, zachowując minimalny okres zawieszenia działalności wynoszący 30 dni.

Art. 25 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców

„W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.”

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie może prowadzić bieżącej działalności operacyjnej, nie wykonuje usług, nie sprzedaje towarów i nie wystawia faktur, ale w niektórych przypadkach może dokonywać pewnych działań zabezpieczających źródło przychodów i pozwalających funkcjonować po przedsiębiorcy po wznowieniu działalności gospodarczej. 

Zgodnie bowiem z art. 25 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:

1) może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów;

2) może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;

3) może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;

4) ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;

5) wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;

6) może osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;

7) może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą;

8) może powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw.

Przychody uzyskane w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej ryczałtowca

Jeśli przedsiębiorca zawiesza działalność, to za okres zawieszenia nie ma obowiązku opłacania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy.

Przykład 1

Pan Tomasz prowadzi firmę remontową opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Decyduje się zawiesić działalność od 1 września 2024 roku. W okresie od września do dnia wznowienia działalności nie musi płacić ryczałtu, nawet jeśli wcześniej opłacał go co miesiąc.

Przedsiębiorca opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w okresie zawieszenia działalności gospodarczej jest zwolniony z ryczałtu.

Dotyczy to okresu, za który działalność jest zawieszona, jeżeli w tym okresie powstanie obowiązek zapłaty ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, to podatnik jest z niego zwolniony.

W przypadku natomiast, gdy obowiązek zapłaty ryczałtu powstanie przed okresem zawieszenia działalności gospodarczej, to przedsiębiorca jest zobowiązany do zapłaty podatku, nawet wówczas gdy termin zapłaty przypada na okres zawieszenia firmy.

Ryczałtowiec musi zatem opodatkować wszystkie przychody uzyskane przed zawieszeniem działalności.

Jeśli firma była aktywna przez część miesiąca, a następnie działalność została zawieszona, to przedsiębiorca musi obliczyć i zapłacić podatek za tę część miesiąca, w której firma generowała przychody.

Przykład 2

Pan Jan prowadzi firmę zajmującą się instalacją paneli fotowoltaicznych, opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Z dniem 15 października 2024 roku postanawia zawiesić działalność. W pierwszej połowie miesiąca, przed zawieszeniem, wykonał kilka zleceń, za które otrzymał zapłatę. Aby zredukować koszty związane z działalnością, decyduje się na przerwę i zawiesza firmę w połowie miesiąca.

W okresie zawieszenia nie prowadzi żadnych nowych prac ani nie generuje przychodów.  Czy Pan Jan, jako ryczałtowiec, musi zapłacić podatek od przychodów uzyskanych w pierwszej połowie października, czyli w okresie, w którym działalność nie była jeszcze zawieszona? Kiedy powinien zapłacić ten podatek?

Tak, Pan Jan jest zobowiązany do zapłaty ryczałtu od przychodów uzyskanych przed zawieszeniem działalności, czyli z okresu od 1 do 15 października.

Podatek za te przychody musi uiścić w terminie zapłaty ryczałtu za październik, co oznacza, że płatność powinna zostać dokonana do 20-stego listopada 2024 roku.

Przykład 3

Pani Anna prowadzi firmę zajmującą się fotografią, opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Z dniem 1 lipca 2024 roku postanawia zawiesić działalność. W okresie zawieszenia, 10 września 2024 roku, Pani Anna postanowiła sprzedać profesjonalną drukarkę fotograficzną, którą wykorzystywała do drukowania zdjęć dla klientów.

Drukarka wymagała regularnych serwisów oraz kosztownych materiałów eksploatacyjnych, takich jak tusze i specjalny papier, co generowało stałe koszty konieczne do poniesienia, pomimo zawieszenia działalności gospodarczej.

Pani Anna, nie mając planów  wznowienia działalności w najbliższym czasie, podjęła decyzję o sprzedaży drukarki fotograficznej aby uniknąć niepotrzebnych kosztów utrzymania sprzętu.

Kiedy Pani Anna powinna zapłacić zryczałtowany podatek dochodowy powstały w związku ze sprzedażą drukarki fotograficznej stanowiącej środek trwały w działalności?

Pani Anna jest zwolniona z obowiązku zapłaty  ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za okres zawieszenia działalności gospodarczej.

Skoro Pani Anna uzyskała przychód z tytułu zbycia środka trwałego w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, to będzie zobligowana do zapłaty podatku w związku ze sprzedażą drukarki fotograficznej po wznowieniu działalności gospodarczej.

Jeżeli natomiast odwieszenie działalności nie nastąpi w 2024 roku, to Pani Anna do 30-stego kwietnia 2025 roku musi złożyć rozliczenie roczne PIT-28 uwzględniające okres zawieszenia, czyli ze wskazaniem uzyskanych w okresie zawieszenia działalności przychodów ze sprzedaży środka trwałego.

Przedsiębiorca, nawet jeśli zawiesił działalność, jest zobowiązany do złożenia rocznego zeznania podatkowego.

W przypadku ryczałtowców obowiązuje formularz PIT-28.

W zeznaniu rocznym należy uwzględnić wszystkie przychody uzyskane w danym roku podatkowym, zarówno te sprzed zawieszenia, jak i ewentualne przychody np. z tytułu sprzedaży środków trwałych uzyskane w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej.

Przykład 4

Pani Joanna prowadzi firmę świadczącą usługi kosmetyczne, opodatkowaną ryczałtem.

Działalność zawiesiła w lipcu 2024 roku.

Do końca kwietnia 2025 roku musi złożyć zeznanie PIT-28, w którym uwzględni przychody uzyskane od stycznia do lipca 2024 roku oraz ewentualne przychody uzyskane np ze sprzedaży środków trwałych w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej.

Artykuł przygotowany przez naszą specjalistkę Karolinę Szopa