Zakup samochodu na firmę z zagranicy – jak rozliczyć?

Pandemia, agresja Rosji na Ukrainę, niedobór półprzewodników i wysoka inflacja powodują, iż coraz rzadziej decydujemy się na zakup nowego pojazdu prosto z salonu.

Coraz częściej natomiast zerkamy ku samochodom używanym z naszego podwórka lub importowanym. Ta tendencja pojawia się również u przedsiębiorców. Mimo wielkiego wyboru i łatwości w uzyskaniu finansowania, nie każda firma stawia na polskich dystrybutorów. Wiele z nich decyduje się za to na zakup pojazdu z zagranicy.

Zakup samochodu na firmę pochodzącego z obcego państwa może okazać się nieco trudniejszy, ale finansowo bardziej opłacalny. O czym zatem należy pamiętać przy imporcie pojazdu z zagranicy?

Zakup samochodu na firmę z zagranicy – wiele możliwości

Zakup samochodu na firmę z zagranicy daje wiele możliwości i nie chodzi tu tylko o szanse na nabycie pojazdu z lepszym silnikiem czy bogatszym wyposażeniem. Chodzi o to, że rozliczenie zakupu zależne jest od tego, gdzie, od kogo i jaki samochód pojazd zostanie nabyty.

Rozliczenie zakupu samochodu na firmę zależy od kilku czynników. Przede wszystkim od kraju, z którego pojazd został importowany. Procedury wewnątrzwspólnotowe są mniej restrykcyjny niż te dotyczące zakupu samochodu spoza Unii Europejskiej.

Drugim czynnikiem wpływającym na sposób rozliczenia jest stan samochodu. Nieco inaczej będzie przy samochodzie nowym niż przy egzemplarzu z „drugiej ręki”. Warto zaznaczyć, że przepisy wspólnotowe doprecyzowują, kiedy mamy do czynienia z nowym pojazdem.

Jest tak wtedy, gdy stan licznika nie przekracza 6 tys. km oraz od momentu dopuszczenia go do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy.

W końcu różnice w zaksięgowaniu pojazdu pojawią się także w zależności od podmiotu, od którego zakupiony zostanie samochód. Inne obowiązki podatkowe będą obciążały przedsiębiorcę, kiedy nabędzie pojazd od czynnego podatnik VAT, tj. od podatku od wartości dodanej (innego przedsiębiorcy), a inne, gdy nabędzie go od osoby prywatnej.

Rozliczenie zakupu samochodu z Unii Europejskiej

Zacznijmy od najczęstszych przypadków, tj. zakupu samochodu na firmę z państwa wchodzącego w skład wspólnoty europejskiej. Zakupione auto w UE możemy rozliczyć w dwojaki sposób, tj.:

• na zasadach ogólnych – bez obowiązku rozliczania VAT, lub
• jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów – z obowiązkiem rozliczenia VAT.

Zakup samochodu na firmę na zasadach ogólnych

Istnienie dwóch sposobów rozliczenia zagranicznego pojazdu nie oznacza, że przedsiębiorca swobodnie może wybrać jeden z nich. Księgowanie samochodu na firmę z zagranicy na zasadach ogólnych może odbyć się jedynie w przypadku spełnienia któregoś z poniższych warunków:

• pojazd został zakupiony od podmiotu zagranicznego, jednakże sam samochód znajdował się już w Polsce. Chodzi tu o sytuację, kiedy zagraniczny kontrahent sprzedaje pojazd zarejestrowany w Polsce. Nie dochodzi wówczas do „przemieszczenia”;
• zakupiony został pojazd używany od zagranicznej osoby prywatnej. Osoba taka nie posiada statusu czynnego podatnika VAT;
• nabyty został samochód używany od zagranicznego przedsiębiorcy, jednak dowodem zakupu jest faktura VAT marża.

Jak zaznaczyłem wcześniej, przy zakupie samochodu na firmę od zagranicznego podmiotu będącego rezydentem państwa wspólnotowego, kupujący nie ma obowiązku odprowadzania podatku VAT.

Tak nabyty pojazd wprowadza się do ewidencji środków trwałych z wartością odpowiadającą z faktury/ rachunku/ umowy według kursu z dnia poprzedzającego dzień oddania środka trwałego do używania.

Należy jednak pamiętać, że przepisy podatkowe stawiają limity przy ewidencjonowaniu środków trwałych. Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych od wartości samochodu osobowego została ustalona na 150 tys. zł dla samochodów spalinowych oraz 225 tys. zł dla samochodów elektrycznych i wodorowych.

Zakup samochodu na firmę jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów 

Na wstępie warto wytłumaczyć czym właściwie jest wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT). Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez WNT rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego, rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. Przekładając język ustawodawcy na nasz – WNT to nabycie towaru dokonane między zagranicznymi podmiotami i jego transport z jednego państwa UE do innego państwa wspólnotowego.

Aby jednak doszło do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, muszą zostać spełnione dodatkowe przesłanki. Przede wszystkim nabywcą musi być polski podatnik VAT prowadzący działalność gospodarczą lub podatnik od wartości dodanej, a nabyte towary muszą służyć prowadzonej przez niego działalności.

Z kolei podmiot dokonujący dostawy towarów musi być podatnikiem VAT lub podatnikiem od wartości dodanej. Towar może przy tym zostać nabyty od podmiotu nieposiadającego numeru VAT UE, nie jest to wymagane przez ustawę.

Drugim wymogiem jest to, aby pojazd był nowy. Nie może być zatem dopuszczony do użytku wcześniej niż 6 miesięcy, a jego licznik nie może wskazywać więcej niż 6 tys. przejechanych kilometrów.

Przedsiębiorca, który nabył auto z zagranicy płaci sprzedawcy kwotę netto. Później natomiast ma obowiązek opłacenia podatku VAT w Polsce. Obowiązek ten powstaje z chwilą wystawienia faktury przez sprzedawcę, nie później niż do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru.

Zakup samochodu w państwie UE

Niezależnie czy zakup pojazdu został dokonany w ramach WNT, czy na zasadach ogólnych przedsiębiorca musi dodatkowo opłacić akcyzę. Jej wysokość zależy od pojemności silnika oraz rodzaju napędu auta.

Dla samochodów z silnikami spalinowymi wysokość stawki zależy od pojemności silnika i wynosi:

• 3,1% podstawy opodatkowania dla silników o pojemności do 2000 cm³;
• 18,6% podstawy opodatkowania dla silników o pojemności powyżej 2000 cm³.

Ważne! Podstawą opodatkowania stanowi cena samochodu.

W o wiele lepszej sytuacji znajdują się przedsiębiorcy, który dokonają zakupu samochodów hybrydowych i elektrycznych. Tutaj ustawodawca przewidział preferencyjne stawki, mianowicie:

• zwolnienie z obowiązku zapłaty akcyzy w przypadku hybryd plug-in (PHEV– z możliwością ładowania z gniazdka, czyli zewnętrznego źródła prądu) z silnikiem o pojemności poniżej 2000 cm³ oraz samochodów elektrycznych o zwiększonym zasięgu (REX).
• 1,55% w przypadku klasycznych hybryd (HEV – bez możliwości ładowania z gniazdka, czyli zewnętrznego źródła prądu) oraz miękkich hybryd (MHEV), wyposażonych w silnik spalinowy do 2000 cm³.
• 9,3% w przypadku klasycznych hybryd (HEV) oraz miękkich hybryd (MHEV), wyposażonych w silnik spalinowy powyżej 2000 cm³, ale nie wyższy niż 3500 cm³ oraz w przypadku hybryd plug-in (PHEV), wyposażonych w silnik spalinowy powyżej 2000 cm³, ale nie wyższy niż 3500 cm³.

Podatek akcyzowy uiszcza się w urzędzie skarbowym w przeciągu 30 dni od dnia zakupu pojazdu, nie później jednak niż w dniu rejestracji samochodu w Polsce.

Zakup samochodu w kraju spoza UE

Zgoła inaczej będzie rozliczany pojazd, jeżeli zostanie on zakupiony w państwie trzecim nienależącym do wspólnoty. W takiej sytuacji przedsiębiorca będzie zobowiązany do opłacenia podatku od towarów i usług, akcyzy i cła.

Nabycie samochodu z kraju trzeciego spoza UE wiąże się z koniecznością dokonania zgłoszenia celnego i naliczenia cła. Zasadniczo podstawą naliczenia jest wartość transakcji wynikająca z dokumentu sprzedażowego (faktura, faktura marża, umowa sprzedaży). Doliczone do postawy mogą zostać również koszty transportu pojazdu i ewentualnego ubezpieczenia go do granic Unii Europejskiej.

Aktualnie stawka cła w przypadku importu z krajów członkowskich porozumienia EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu) wynosi 0%. Za pojazdy z pozostałych krajów należy zapłacić 10%.

Następną opłatą jest akcyza. Dotyczy ona w zasadzie każdego importu pojazdu, również tego z UE. Zatem również w tym wypadku przedsiębiorca ma obowiązek obliczyć kwotę akcyzy i wskazać ją w zgłoszeniu celnym. Podstawą naliczania podatku akcyzowego jest wartość pojazdu oraz należne cło.

Stawki podatku akcyzowego są takie same jak przy pojazdach pochodzących z UE, tj.:

• 3,1% dla pojazdów z silnikiem o pojemności do 2000 cm³;
• 18,6% dla pojazdów z silnikiem o pojemności powyżej 2000 cm³;

• 1,55% dla pojazdów hybrydowych HEV i MHEV, z silnikiem spalinowym do 2000 cm³;
• 9,3% dla pojazdów hybrydowych HEV i MHEV, z silnikiem spalinowym powyżej 2000 cm³ oraz plug-in (PHEV), z silnikiem spalinowym powyżej 2000 cm³.

Pojazdy hybrydowe plug-in z silnikiem o pojemności poniżej 2000 cm³ oraz samochody elektryczne zostały zwolnione z akcyzy.

Termin na zapłatę akcyzy wynosi 30 dni i jest liczony od dnia powstania długu celnego. Podatek należy uiścić najpóźniej w dniu rejestracji pojazdu.

Zgłoszenie celne jest również podstawą do naliczenia podatku VAT od nabytego samochodu. Podstawą naliczania podatku jest wartość celna (tj. podstawa naliczania cła), naliczone cło oraz podatek akcyzowy. Stawka VAT dla samochodów osobowych wynosi 23%.

Zakup samochodu na firmę z zagranicy

Sprowadzenie pojazdu z zagranicy w wielu wypadkach może okazać się bardzo korzystną transakcją. Należy jednak pamiętać, że w przeważającej ilości przypadków będzie się ona wiązała z obowiązkami podatkowymi. Z oczywistych przyczyn nabycie auta z kraju należącego do UE będzie związane z mniejszym obciążeniem, gdyż mowa tutaj o podatku VAT i akcyzowym. Jeżeli samochód zostanie sprowadzony z państwa obcego spoza wspólnoty, dochodzi do tego również cło. Ten ostatni koszt może zaważyć na opłacalności zakupu.

Zastanawiając się nad pojazdem importowanym warto rozważyć zakup pojazdu hybrydowego lub elektrycznego. Tutaj ustawodawca ustanowił preferencyjne stawki – pomniejszone o 50% lub nawet zredukowane do zera.

Artykuł przygotowany przez naszego specjalistę Radosława Pilarskiego